🔄 Wankel Motoru Nedir?
Wankel motoru, döner pistonlu bir içten yanmalı motordur. Geleneksel motorlardan farklı olarak silindir-piston düzeni yerine üçgen biçimindeki döner bir rotor kullanır. Bu motoru, 1950’li yıllarda Alman mühendis Felix Wankel geliştirdi. Bu nedenle motor, onun soyadını taşır.
⚙️ Wankel Motoru Nasıl Çalışır?
Wankel motoru, üçgen (epitrokoidal) rotorun eksantrik mil etrafında dönmesiyle çalışır. Rotorun kenarları, motor gövdesiyle birlikte sürekli değişen üç farklı yanma odası oluşturur.
Bu motor, klasik dört zamanlı çevrimi şu adımlarla tamamlar:
Emme: Rotor, hava-yakıt karışımını içeri alır.
Sıkıştırma: Dönerken bu karışımı sıkıştırır.
Yanma: Buji, karışımı ateşler ve gazlar genişler.
Egzoz: Rotor, yanmış gazları dışarı atar.
Her rotorun üç yüzeyi olduğundan, aynı anda üç farklı işlem gerçekleşir. Bu yapı sayesinde motor, daha akıcı ve sürekli güç üretir.
✅ Wankel Motorunun Avantajları
Wankel motoru, bazı yönleriyle geleneksel pistonlu motorlara göre üstündür:
Az sayıda hareketli parça içerir. Bu da sürtünmeyi ve mekanik kaybı azaltır.
Kompakt ve hafiftir, bu sayede daha az yer kaplar.
Yüksek devirlere rahatça ulaşabilir, bu yüzden performans odaklı araçlarda tercih edilir.
Titreşimsiz çalışır, çünkü döner hareket doğrudan güç üretir.
❌ Wankel Motorunun Dezavantajları
Bununla birlikte bazı zayıf yönleri de bulunur:
Yakıt verimliliği düşüktür. Yanma odasının şekli, enerjinin tam verimli kullanılmasını zorlaştırır.
Daha fazla yağ tüketir. Çünkü rotor uçlarındaki keçeler (apex seal) sürekli yağlanmalıdır.
Emisyon değerleri yüksektir. Bu motorlar, klasik motorlara göre daha fazla karbon salımı yapar.
Apex keçeleri zamanla aşınır. Bu durum, uzun vadede dayanıklılığı düşürür.
🚘 Hangi Araçlar Wankel Motoru Kullanır?
Wankel motoru, en çok Mazda RX serisi ile tanınır. Özellikle RX-7 ve RX-8, bu motorun en popüler örneklerini taşır. Ayrıca:
NSU Ro80,
Citroën GS Birotor,
Chevrolet Aerovette gibi modellerde de Wankel motorları yer aldı.
🔋 Günümüzde Wankel Motoru Nerede Kullanılır?
Günümüzde bu motor tipi nadir görülse de, hâlâ bazı özel uygulamalarda tercih edilir. Örneğin Mazda, Wankel motoru hibrit araçlarında menzil artırıcı olarak kullanmayı planlıyor. Çünkü bu motorlar sessiz çalışır, az yer kaplar ve düşük titreşim sunar.